Η λέξη Κάρμα φέρεται περισσότερο ως σανσκριτική και σημαίνει γενικά δράση. Ο Σερ Ισαάκ Νεύτων κάποτε έγραψε ότι για κάθε δράση (πράξη), υπάρχει μια ισοδύναμη και αντίθετη αντίδραση. Ο μεγάλος Δάσκαλος Βούδας μας διδάσκει «είσαι ό,τι νομίζεις, έχοντας γίνει ό,τι νόμιζες». Στην ουσία και οι δυο αυτές φράσεις λένε το ίδιο πράγμα: ότι για κάθε αιτία υπάρχει ένα αποτέλεσμα. Εδώ ακριβώς βρίσκεται και η ουσία του νόμου του Kάρμα.
«Θεωρούμε το Κάρμα σαν τον Υπέρτατο Νόμο του Σύμπαντος, την πηγή, την προέλευση και την αφετηρία όλων των άλλων νόμων που υπάρχουν στην Φύση. Το Κάρμα είναι ο αλάθητος νόμος που προσαρμόζει το αποτέλεσμα στην αιτία του, στο φυσικό, νοητικό και πνευματικό επίπεδο του Όντος.
Καθώς κανένα αίτιο δεν μένει χωρίς το απορρέον αποτέλεσμά του από το μεγαλύτερο έως το ελάχιστο, από μια κοσμική διατάραξη μέχρι την κίνηση του χεριού σας και καθώς το όμοιο παράγει το όμοιο, το Κάρμα είναι αυτός ο αόρατος και άγνωστος νόμος που προσαρμόζει σοφά, με ευφυΐα και δίκαια κάθε αποτέλεσμα στο αίτιό του, ανάγοντας το αποτέλεσμα σε αυτό που το προκάλεσε. Μολονότι το ίδιο είναι αδιάγνωστο, η δράση του γίνεται αντιληπτή. Αν και δεν ξέρουμε τί είναι αυτό καθαυτό το Κάρμα και η ουσία του, πράγματι γνωρίζουμε πώς λειτουργεί και μπορούμε να προσδιορίσουμε και να περιγράψουμε τον τρόπο δράσης του επακριβώς». (Κλειδί της Θεοσοφίας, σ.184-5) Η σχέση αιτίου-αποτελέσματος και εμμέσως η ηθική συνέπεια του νόμου του Κάρμα στα πλαίσια της χριστιανικής διδασκαλίας έχει διατυπωθεί ότι αντιστοιχεί στη ρήση του αποστόλου Παύλου όπου επισημαίνεται:
«Μὴ πλανᾶσθε, Θεὸς οὐ μυκτηρίζεται ὃ γὰρ ἐὰν σπείρῃ ἄνθρωπος, τοῦτο καὶ θερίσει» (Προς Γαλάτες 6:7)
Οι άνθρωποι θερίζουμε ό,τι σπέρνουμε με τη δική μας επιλογή και δράση. Η δική μας βούληση καθορίζει τις πράξεις μας και τα αποτελέσματά τους, για το λόγο αυτό το ατομικό μας Κάρμα είναι το αποτέλεσμα της απόλυτης Δικαιοσύνης.
Η έννοια του Κάρμα είναι βασισμένη στο φαινόμενο της πολικότητας από το οποίο ο κόσμος διατηρεί μια κατάσταση ισορροπίας. Είναι ο Απρόσωπος Νόμος που διαμέσου επαναλαμβανόμενων κύκλων, επαναφέρει στην αρχική ισορροπία οτιδήποτε έχει ξεφύγει από την Παγκόσμια Αρμονία. Για τον άνθρωπο είναι ο Νόμος της ηθικής αιτιότητας, της δικαιοσύνης, της ανταμοιβής και της τιμωρίας.
Ανταμείβει όταν οι ανθρώπινες δράσεις εκπροσωπούν την Παγκόσμια Αρμονία, ενώ τιμωρεί για την αντίθετη συμπεριφορά. Αρμονία είναι η συνύπαρξη των εκδηλωμένων αποτελεσμάτων μιας δράσης που αποβλέπει στην πνευματική πρόοδο της Παγκόσμιας Ζωής. Όταν οι δράσεις μας δεν οδηγούν προς τον πνευματικό στόχο, τότε ο Νόμος του Κάρμα επεμβαίνει και με κατάλληλο τρόπο επαναφέρει τα αποτελέσματα σε ισορροπία προς τις αιτίες που τα προκάλεσαν.
Πάνω σε αυτό το Συμπαντικό Νόμο βασίζεται και η διδασκαλία ότι μια μεμονωμένη «ψυχή», ή αλλιώς «οντότητα», έχει μέσα της εκείνη τη δύναμη που χρειάζεται και αντέχει τελικά όλα τα «μαθήματα» και μέσω αυτών εξάγονται τα αποτελέσματα και τα δώρα των εμπειριών από κάθε ενσάρκωση.
Η σκέψη είναι ο σπόρος, η πράξη είναι ο καρπός της. Η ποιότητα του καρπού εξαρτάται από την ποιότητα του σπόρου. Οι καλές σκέψεις οδηγούν σε καλές πράξεις οι οποίες βοηθούν τους άλλους καθώς και τον Εαυτό μας. Ο Νόμος του Κάρμα αρχίζει να δουλεύει προς όφελός μου όταν σταματήσω να κάνω πράξεις από συνήθεια που είναι επιζήμιες, αναλάβω την ευθύνη να δω θετικά τις συνέπειες κάθε πράξης που έχω κάνει στο παρελθόν και δώσω προσοχή στο να κάνω θετικές πράξεις από εδώ και πέρα. Ο Νόμος του Κάρμα είναι ένας Νόμος απόλυτης δικαιοσύνης ο οποίος εύκολα μεταφέρεται από τη μια ζωή στην άλλη, δίνοντας τη δυνατότητα στην ψυχή να δρέψει τους καρπούς από οποιονδήποτε σπόρο έχει φυτέψει και να δημιουργήσει τη μοίρα που θέλει. Κάθε σκέψη που έχει εκφραστεί, θα εκδηλωθεί σαν αποτέλεσμα στο φυσικό κόσμο. Μερικές φορές το αποτέλεσμα θα λάβει χώρα για μερικές μόνο στιγμές. Εύκολα έτσι, μπορούμε να δούμε πως η σκέψη και το αποτέλεσμα είναι συνδεδεμένα μεταξύ τους τόσο πολύ, σαν να ρίχνεις ένα βότσαλο σε μια λίμνη και να παρακολουθείς τις φυσαλίδες που βγαίνουν έξω. Άλλες φορές τα αποτελέσματα έρχονται πολλά χρόνια μετά την αιτία και είναι πολύ δύσκολο να φανερωθεί η συγγένεια μεταξύ των δυο, και όμως, πάντα η μια εποχή ακολουθεί την άλλη, το καλοκαίρι ακολουθεί την άνοιξη. Τα βαθύτερα σημεία συμπεριφοράς ευρίσκονται στη διάρκεια εκατοντάδων και χιλιάδων ετών εργασίας στον εαυτό και πολύ λίγα μπορούν να γίνουν στην παρούσα ζωή, για να μεταβάλουν πολύ την ισορροπία τόσων πολλών ετών εκπαιδεύσεως και παλαιών συμπεριφορών.
Ο Νόμος του Κάρμα μπορεί να εξηγήσει πολύ ικανοποιητικά την φαινομενική αδικία που κυριαρχεί, αν βλέπουμε τα πράγματα κοντόφθαλμα και μεμονωμένα, στα εκ γενετής χαρακτηριστικά και στις περιστάσεις όπου γεννιέται ο κάθε άνθρωπος, τα οποία δεν μπορεί να αποφύγει και φαίνεται σαν να του «τυχαίνουν» απρόβλεπτα γεγονότα από μία τυφλή και άδικη μοίρα. Η αλήθεια είναι όμως ότι όλα αυτά είναι πολύ δίκαια αποδομένα στον καθένα σύμφωνα με αυτά που ο ίδιος έχει προκαλέσει στο παρελθόν, ανεξάρτητα εάν τα θυμάται ή όχι.
Ακόμη και ο τόπος, το κοινωνικό περιβάλλον και η οικογένεια ρυθμίζονται κατάλληλα από τους Άρχοντες του Κάρμα για να καταφέρει ο άνθρωπος να ξεπληρώσει ένα τμήμα από το αποθηκευμένο Κάρμα του. Διότι δεν μπορεί να ξεπληρωθεί όλο το Κάρμα που έχουμε δημιουργήσει σε προηγούμενες υπάρξεις και τηρείται στην καρμική μας τράπεζα κατά τη διάρκεια μίας ζωής, εκτός από πολύ ιδιαίτερες περιπτώσεις ανθρώπων.
Μερικές φορές ο Νόμος του Κάρμα γίνεται κατανοητός μόνο κατά το ήμισυ. Κάποιος μπορεί να σκεφθεί «εάν οτιδήποτε μου συμβαίνει τώρα είναι αποτέλεσμα των δικών μου πράξεων του παρελθόντος, δεν μπορώ να κάνω τίποτε”. Αλλά αν το παρελθόν δημιουργεί το παρόν, το παρόν δημιουργεί το μέλλον. Αντί κάποιος να είναι σκλάβος του παρελθόντος, η κατανόηση του Νόμου του Κάρμα μας εμπνέει δραστήρια να δημιουργήσουμε τη μοίρα μας εστιάζοντας στο παρόν.
Όσο ο άνθρωπος εξελίσσεται, τόσο λιγότερο εξαρτάται από τα δεσμά του Κάρμα, με συνέπεια να καθίσταται ο ίδιος συνειδητός δημιουργός των συνθηκών της ζωής του.
Ο δραστήριος και ενεργητικός άνθρωπος έχει πολλές πιθανότητες να επιδιορθώσει την τύχη του και να ξεπληρώσει τα καρμικά του χρέη. Οι δυνατότητες για επιδιόρθωση είναι απεριόριστες, χρειάζεται μόνο να γίνει δουλειά προς αυτή την κατεύθυνση. Εάν εσύ έκοψες ένα δέντρο, τότε φύτεψε δέκα, αν πρόσβαλες ή αδίκησες άνθρωπο δώσε στοργή στους άλλους, εάν χθες ήσουν εξοργισμένος, σήμερα προσπάθησε να είσαι αγαθός. Αυτός ο τρόπος φυσικά δεν θα εξοντώσει το κακό που έγινε, όμως δεν θα του δώσει την δυνατότητα να πολλαπλασιαστεί και να επιφέρει νέα βάσανα. Γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο, πρέπει να είμαστε πάντα στην ζωή μας φιλεύσπλαχνοι, συμπονετικοί και να συγχωρούμε εκείνους που μας προσέβαλαν. Εάν ο άνθρωπος δεν συγχωρεί, κάνει πολύ κακό στον εαυτό του. Σύμφωνα με το Νόμο του Κάρμα, ο φταίχτης οπωσδήποτε πρέπει να τιμωρηθεί, αλλά όποιος άνθρωπος προσπαθεί να τιμωρήσει τον εχθρό του, δημιουργεί ο ίδιος την αφορμή για την ανταμοιβή του εχθρού του στο μέλλον και την τιμωρία του ίδιου του εαυτού του.